"We staan voor een belangrijke periode in de emancipatie van het vrouwenwielrennen"

Het is alweer bijna drie jaar geleden dat Iris Slappendel haar laatste wedstrijden in het peloton reed, maar de Zuid-Hollandse heeft de wielersport bepaald niet de rug toegekeerd. Naast haar werk als ontwerpster van wielerkleding is ze ook commentator van vrouwenkoersen bij Eurosport, ploegleidster bij Delta Cycling en voorzitster van een vakbond voor wielrensters. Ze is van plan om van al die activiteiten een succes te maken. "We staan voor een belangrijke periode in de emancipatie van het vrouwenwielrennen. Vrouwen kunnen ook een verrijking zijn voor mannenteams. Er moet meer kruisbestuiving ontstaan."

Tijdens haar actieve loopbaan won ze een wereldbekerwedstrijd (Vargarda) en ritten in La Route de France en de Thüringen Rundfahrt. In 2014 werd ze bovendien Nederlands kampioene op de weg bij de elite-vrouwen in Ootmarsum. Ze droeg de shirts van Vrienden van het Platteland, Team Flexpoint, Rabo-Liv, Cervélo, Bigla en tenslotte United Healthcare in een loopbaan bij de elite-vrouwen die dertien jaar duurde. De 34-jarige Slappendel zat na haar actieve loopbaan nooit stil. "Ik had al tijdens mijn fietscarrière een bedrijf opgericht, waarmee ik wielerkleding ontwerp: I Ride In Style (IRIS). Dat kun je gerust mijn hoofdactiviteit en belangrijkste inkomstenbron noemen.

Daarnaast werd ik gevraagd als analist voor Eurosport en werd ik ploegleidster bij Delta Cycling. Eerst was dat een continentale mannenploeg, maar nu zijn we een districtsformatie. Maar bij wielervakbond Cycling Alliance ben ik toch ook wel de aanjaagster, de drijvende kracht en ook nog voorzitter en tussendoor was ik ook nog betrokken bij een recordpoging voor de TU Delft. Het is eigenlijk allemaal op mijn pad gekomen. Maar ik ben niet iemand van twaalf ambachten, dertien ongelukken hoor. Ik heb geen tijd voor nieuwe projecten. Wat ik nu doe, wil ik verder uitbouwen. Maar ik heb wel het luxeprobleem dat ik veel dingen leuk vind om te doen. De gemene deler van alle activiteiten is mijn creativiteit, niet alleen als ontwerpster, maar ook als ploegleidster en vakbondsbestuurder moet je creatief kunnen zijn."

"Ik heb wel het luxeprobleem dat ik veel dingen leuk vind om te doen."

Iris Slappendel

"Delta kwam op mijn pad"

Toen ze nog haar geld op de fiets verdiende, heeft ze nooit actief gehengeld naar de functies die ze nu combineert met het runnen van haar eigen bedrijf. "Ik maakte als vertegenwoordigster van de vrouwen deel uit van de UCI-commissie op de weg en van daaruit is eigenlijk het idee van de vakbond ontstaan. Ik wilde ook graag actief meewerken aan het bieden van oplossingen op het moment dat we in die commissie problemen signaleerden. De UCI bood verder ook nog een ploegleiderscursus aan voor rensters die net gestopt waren. Aanvankelijk deed ik dat om vanuit mijn functie voor de vakbond wat kennis te vergaren. Ik vond het leuk en toen Delta op mijn pad kwam, ben ik daar ook daadwerkelijk aan de slag gegaan.

Ik moet zeggen dat ik van de renners waarmee ik werk eigenlijk nooit terug hoor dat ze het vreemd vinden dat ze een vrouw als ploegleider hebben. Ik krijg wel eens feedback over wat ze juist wel of juist niet als positief hebben ervaren aan mijn inbreng in en om de koers, maar dat heeft dan altijd met mijn functioneren als ploegleidster te maken, niet met het feit dat ik een vrouw ben. Het is eigenlijk vooral in ploegleidersvergaderingen – en dan vooral in koersen waar ik voor het eerst ben – dat ik als vrouw vreemd word aangekeken te midden van de mannen. Dat ze zich echt even afvragen of ik wel in de juiste ruimte ben. Bij Delta hebben we nu ook een vrouwelijke mechanieker. Als we samen in koers zijn zie je al die mannen wel even kijken, maar ze zullen er wel aan wennen."

"Ik moet zeggen dat ik van de renners waarmee ik werk eigenlijk nooit terug hoor dat ze het vreemd vinden dat ze een vrouw als ploegleider hebben."

Iris Slappendel

Wat kan ik wel/niet zeggen?

Het vak als commentatrice bij Eurosport bevalt haar ook. "Het is zeker geen gemakkelijk vak, maar het is wel heel leuk om te doen. Als analist hoef ik de uitzending niet te dragen zoals de commentator naast me doet. Ik ben er meer om uit te leggen wat er zich afspeelt en waarom dit het geval is en ik geef informatie over de rensters en de parcoursen. In het begin vond ik het wel eens lastig om de afweging te maken wat ik wel of niet kon zeggen over rensters, met wie ik net daarvoor nog gefietst had. Maar ik merk dat ik nu iets meer afstand heb en dat dit voor mij prettiger werken is. Ik krijg veel positieve reacties, maar ook opbouwende kritiek waar ik wat mee kan.

Op social media lees ik ook wel eens wat minder enthousiaste reacties, maar dat zijn vaak mensen die overal over klagen. Verder zou ik vooral wat vaker ingeschakeld willen worden, want dat zou betekenen dat er meer vrouwenkoersen op tv zijn." Ook als ontwerpster timmert ze aan de weg. Ze had opdrachten voor de UCI (leiderstruien Women’s WorldTour), maar ontwierp ook de kleding waar de wielrenners mee op de Olympische Spelen in Rio (2016) reden. "Toch is het voornamelijk voor recreanten dat ik mijn kleding ontwerp. Soms is er een renster die een keer iets anders wil dan haar vaste sponsorkleding."

Een betere toekomst

Haar grootste uitdaging is echter wel om met de Cycling Alliance een betere toekomst voor wielrensters te bewerkstelligen. "Meer wedstrijden op tv, betere beloning en het beter beschermen van de rechten van de rensters zijn toch wel zaken die op korte termijn geregeld moeten worden. We staan voor een belangrijke periode in de emancipatie van het vrouwenwielrennen. Dat geldt niet alleen voor de rensters, maar ook voor alle andere betrokkenen in de wielersport. Vrouwen kunnen ook een verrijking zijn voor mannenteams. Er moet meer kruisbestuiving ontstaan. We zien in het vrouwenpeloton steeds meer vrouwen als ploegleidster fungeren, hebben met Loes Gunnewijk nu natuurlijk ook een vrouwelijke bondscoach en Esra Tromp is succesvol als manager van Parkhotel Valkenburg.

"Er moet meer kruisbestuiving ontstaan."

Iris Slappendel

Maar ik zie iemand als Ina-Yoko Teutenberg met haar aanpak ook nog wel ooit bij de mannen werken. Omdat vrouwenteams vaak kleiner zijn en creatiever met budgetten moeten omgaan, zie je dat vrouwen vaak veel meer 'out of the box' denken, waar mannen vasthouden aan structuren zoals ze die gewend zijn. Een frisse blik vanuit een vrouw kan mannenploegen goed doen. Zoals mannen ook iets toe kunnen voegen in een vrouwenorganisatie, kan dat andersom natuurlijk ook. Dat zou ik een mooie situatie vinden als we het over emancipatie hebben."