De manier waarop mensen zich binnen een sportvereniging gedragen, ligt vaak in de lijn van de cultuur van de club. De regels die aan zo'n cultuur ten grondslag liggen zijn meestal ongeschreven. Toch kan het heel nuttig zijn om deze gedragsregels op papier te zetten en er met je leden over te praten, ondervond MBC Bar-End. Hoe? Dat lees je hier.
Gedragsregels; waarom?
,,Een echte aanleiding voor het opstellen van de gedragsregels was er eigenlijk niet”, vertelt Anne Terpstra, initiatiefneemster en trainster bij MBC Bar-End. ,,In de mountainbikewereld gaat iedereen al op een goede manier met elkaar om, dus ook in onze club zijn er nooit problemen.“ Toch ging Nederlands kampioene Terpstra in het kader van haar Wielertrainer-3 opleiding aan de slag met het opstellen van gedragsregels.
Hoe werden de regels opgesteld?
Gedragsregels hebben weinig effect als ze van buitenaf opgelegd worden. Wanneer je sporters zelf bij het opstellen van de regels betrekt, zijn ze beter op de hoogte van de inhoud en het daar bovendien mee eens. Ze hebben de regels immers zelf bedacht. Bar-End pakte het groots aan door alle leden van de grote jeugdafdeling erbij te betrekken. Dit paste goed in het programma van een gezamenlijk trainingsweekend in de winter.
Aandacht voor sportiviteit en respect
Tijdens dit jeugdkamp werd een avond besteed aan het thema 'Sportiviteit en Respect'. Eerst werden de kinderen gevraagd op een kaartje te schrijven waar ze bij deze term aan dachten; vervolgens gaven zij de kaartjes door en las iedereen een kaartje van een ander lid voor. Hierna kregen ze een korte presentatie met uitleg over sportiviteit en respect, door middel van filmpjes uit de wielersport. ,,Bijvoorbeeld hoe Niki Terpstra een duw gaf aan Maarten Wynants in de slotetappe van de Eneco Tour 2014, of hoe Zdenek Stybar door Jan Denuwelare ten val kwam in de eindsprint van een veldrit. Over dat soort situaties hebben we het met de leden gehad.” In kleine groepjes bedachten de jeugdrenners vervolgens elk drie afspraken, die daarna werden samengevat in vijf hoofdregels.
Leerzaam
,,Het onderwerp ‘sportiviteit en respect’ is zeker niet te moeilijk voor de jeugd”, vindt Terpstra. ,,Zeker na de uitleg wisten ze heel goed wat ermee bedoeld werd en konden ze er prima over meepraten. Door de filmpjes die we gebruikten, ging het onderwerp meteen bij ze leven. Er kwamen direct reacties los. Zo werd het niet alleen een nuttige en leerzame, maar ook een leuke avond! Het hele proces nam ongeveer anderhalf uur in beslag en aan het einde van de avond waren de gedragsregels bekend.”
Gedragscode: En dan?
Na één avond waren de gedragsregels dus kant en klaar. Maar wat doe je er vervolgens mee? ,,Na het opstellen van de regels, heb ik deze aangeboden aan het bestuur van de club”, vertelt Terpstra. ,,Het bord met gedragsregels is inmiddels officieel onthuld en krijgt een prominente plek in het clubhuis zodat iedereen ze kan lezen.” Hoewel de gedragsregels niet concreet onder de leden van club zijn verspreid, is er wel veel aandacht aan besteed op social media én zijn de regels altijd een visuele reminder bij aankomst en vertrek vanaf het clubhuis. Hierdoor leven de regels wel, maar worden het geen wetten.
Bewustwording
Terpstra legt uit waar de regels goed voor zijn: ,,Door ze samen op te stellen kunnen we er, als het nodig is, bij de kinderen op terugkomen. Dit is in de praktijk echter (nog) niet nodig. Daarnaast was het een stukje bewustwording. We het bijvoorbeeld ook gehad over de soms vage grens tussen sportief en onsportief gedrag in een wedstrijd. Wat kan er wel en wat niet? Ook willen we als jeugdgroep een signaal afgeven aan de hele vereniging. Door onze regels bij het clubhuis op te hangen, wordt iedereen die bij het clubhuis zijn ritje start eraan herinnerd.”
Tips & tricks
Wil je ook gedragsregels opstellen? Zo doe je het!
- Betrek de leden bij het opstellen van de regels. Zo hoor je wat zij belangrijk vinden én weet je zeker dat ze achter de regels staan.
- Het opstellen van regels hoeft maar weinig tijd te kosten, maar gaat wel het beste als je er tijd voor inruimt. Dit kun je makkelijk doen door het thema te koppelen aan een andere activiteit, zoals de ALV, de clubkampioenschappen of een trainingskamp.
- Wees open en positief. Ga lastige onderwerpen niet uit de weg, maar breng ze op een positieve manier ter sprake. Uiteindelijk is iedereen gebaat bij een fijne sfeer op de club.
- Het opstellen van gedragsregels kan op een leuke manier! Zo kun je er in kleine groepjes aan werken, maar verzin gerust andere leuke vormen.
- Door een paar sprekende voorbeelden te gebruiken, bijvoorbeeld via filmpjes, maak je het belang van gedragsregels snel duidelijk. Op internet zijn veel voorbeelden te zien van grappige en beeldende voorbeelden van (on)sportief gedrag.
- Tot slot: gedragsregels hoef je niet alleen op te stellen als sportiviteit en respect een probleem is. Ze zijn geen noodzaak, maar een extra, positieve versterking van het clubgevoel.
